Hallicrafters S-38 communicatie-ontvanger 1946

De avonden dat ik op 14 jarige leeftijd bij de familie Spoor in Goor op bezoek was en alle prachtige boeken over radiotechniek mocht bekijken, komen weer helemaal naar boven.
Een van die boeken was het  ARRL "Radio Amateurs Handbook" van 1946. De prachtige foto's van alle ontwerpen en vooral de reclame voor bv. Hallicrafters of Hammerlund deden mij het water in de mond lopen.

Door op de afbeeldingen te klikken worden ze wat groter en leesbaarder.


De S-38 van Hallicrafters stond daar ook bij en ik zat daar als jongetje kwijlend naar te kijken. Maar ja, niet bereikbaar, daar had ik niet genoeg spaarcentjes voor en mijn ouders ook niet, geduld dus en ziedaar,na 57 jaar, daar staat hij. Gekregen van Lammert, een zeer attente mederadioamateur. Nogmaals bedankt!!

Een, voor die tijd en voor dat geld, prachtige ontvanger die voor de eenvoudige radioamateur volledig aan alle wensen voldeed.

Vooraanzicht met de twee groenige schalen, de linkse voor de grof-afstemming en de rechtse voor de "fine-tuning" of wel "Bandspread".

Op bovenstaande foto een blik op de schaalverdelingen.

De schaal nog eens breed uitgemeten.

 

Merknaam.

Model S-38

Het model S-38 was de oerversie van de ontvanger die in 1946 uitgebracht werd. De S-38 is een transformerloze AC / DC-radio met met zes buizen,een metalen behuizing en ingebouwde luidspreker. Door het compacte formaat en de lage kosten was het een zeer aantrekkelijke ontvanger voor de jonge radioamateurs in de naoorlogse jaren. Van de oorspronkelijke S-38 waren er modellen S-38A t/m S-38E, de laatste nog in productie tot 1961. Ondanks zijn eenvoud, is de S-38 een "hot" radio, met een goede gevoeligheid. Net als de duurdere kortegolf-ontvangers heeft het een aparte bandspread tuner, automatische noise limiter (ANL), en beat frequentie oscillator (BFO) om CW en SSB te luisteren. Het frequentiebereik loopt van 0,54 Mhz tot 32 Mhz in vier banden. Veel verzamelaars beschouwen de S-38 oerversie als het beste model van deze serie, omdat de latere modellen niet over de functie BFO beschikken. Door de typische halfronde wijzerplaten zijn de S-38 tot en met S-38C modellen zijn zeer herkenbaar. De modellen S-38 tot en met S-38B zijn zwart, sommige met een rimpel finish. De S-38C heeft grijs hamerslag verf. De S-38D en S-38E een rechthoekige schaal, maar ze hebben de zelfde eigenschappen als eerdere modellen. De S-38E werd aangeboden in beige, mahonie en grijs.

Hier is de line-up van buizen van de ontvanger:

Buis Type Funktie
V1 12SA7GT Mengbuis
V2 12SK7 Middenfrequentversterker
V3 12SQ7GT Detector/AVC/AF
V4 12SQ7GT BFO/ANL
V5 35L6GT AF eindversterker
V6 35Z5GT Gelijkrichter

Vanuit het oogpunt "verzamelen", is de S-38 lijn is een goede manier om te beginnen met "boatanchors." In de eerste jaren na de tweede wereldoorlog zijn er enorme aantallen vervaardigd en er zijn er nu nog steeds veel. Je kunt in Amerika vaak een goed exemplaar voor minder dan $ 50 kopen, maar dan komen er gigantische verzendkosten bij. Een mooie eigenschap van de S-38 is de mogelijkheid om snel over de banden te kunnen draaien om te zien wat voor stations er waar in de lucht zijn. Een tekortkoming is een goede S-meter en de antenne-trimmer die je bij de betere radio's wel aantreft. De oerversie S-38 was er weer in twee varianten. Bij de eerste waren de buizen wat anders opgesteld als bij de tweede. De BFO-buis was bij de latere versie wat dichter bij de BFO-pitch-regelaar geplaatst. Verder was de hoofdtelefoonaansluiting op de achterkant meer naar rechts gezet. De luidspreker-aansluiting was in de eerste uitvoering met een stekker en een entreetje op het chassis uitgevoerd, bij de andere direkt gesoldeerd aan de luidspreker. De modellen S38-A en daarop volgende modellen missen de noiselimiter en de BFO. CW-ontvangst is mogelijk gemaakt door een MF-signaal terug te koppelen, zodat de zaak op het randje van genereren zit. Geen fraaie oplossing. Doordat de 12SQ7GT van de BFO ontbreekt, zijn ook de twee voor de noiselimiter gebruikte dioden niet meer beschikbaar.

De achterkant, de buizen zijn getest en voorzien van een kwaliteitsplakker (niet mooi, wel handig). Voor de hoofdtelefoon is een entree gemonteerd.

De onderkant met de goed zichtbareafregeltrimmers.

Het binnenwerk, na het verwijderen van de knoppen, de schroefjes van de schakelaars en twee schroeven in de bodem is het chassis eenvoudig uit de kast te halen.

Bovenaanzicht. In de onderste rij is de derde buis van rechts de BFO-buis Bij het latere oermodel is deze buis verplaatst naar de plek met het kleine gat boven de uitgangstrafo en rechts naast de afstem-C. De gelijkrichtbuis komt dan op de plek waar hier de eindbuis geplaatst is. De beide elco's horen eigenlijk niet thuis op de plek waar ze nu staan. Er was één drievoudige elco die onder het chassis gehangen was.

De rechterkant met de oscillator-mixer en de eerste MF-buis.

Linkerzijde met de illegale elco's, maar naar oud hollands gebruik worden ze gedoogd.

De onderkant met bijna allemaal originele componenten. Zelfs de condensatoren zijn nog van uitstekende kwaliteit.

Hier onder nog wat reclame uit het ARRL Radio Amateurs Handbook van 1948 en 1950.

De 1948 versie.

Deze foto's zijn uit de uitgave van 1950. De schakelaars links onder zijn wat anders, de noise-limiter-schakelaar ontbreekt..

Hieronder nog wat foto's en opmerkingen over de restauratie van de ontvanger.

De ontvanger zoals hij binnenkwam.

Het front waar een paar knoppen ontbreken.

De buizen staan niet helemaal op de juiste plaats en een 12SQ7GT heeft wat te veel lucht opgezogen.

 

Bij het ontkasten blijkt al snel dat het toestel niet meer in de originele staat is. Deze transformator werd er op gezet om er voor te zorgen dat het apparaat aan 220 Volt aangesloten kon worden. De trafo was wat krap bemeten en toont sporen van een warm bestaan. Overigens werd de radio er niet veiliger van, het was een auto-trafo en geen scheidingstrafo. De fase van de netspanning kan nog steeds op het chassis staan.

Op de plek waar de twee draden uitkomen hoort een entree te zitten voor de luidsprekeraansluiting. De twee elco's aan de rechter kant horen er ook niet, maar ik laat ze er wel staan.

Bovenaanzicht van de tweede S-38. Zie buisvoet boven de uitgangstrafo.

De achterkant van het tweede exemplaar, de Phones-entree zit meer naar rechts.

In de tweede versie werd al een een geavanceerd condensator-netwerk toegepast, een stel C's in één behuizing. C11 in de S-38B. De waarden zijn C11A=5000, C11B=220, C11C=220 en C11D=2000 pF.

 

Een detail van de luidsprekerdraden.

De onderkant ziet er nog vrij aardig uit. De condensatoren zijn van goede kwaliteit en het zou best wel eens mogelijk zijn ze allemaal te handhaven. Ze gaan allemaal op de condensator-tester.

Vooraanzicht met stations-schalen. De touwtjes van het afstem-mechanisme zijn gerepareerd en vervangen door staalsnaren. Zelfs de schaalverlichting doet het weer, maar brandt bij het inschakelen van het toestel geregeld door. Er begint al wat leven in de ontvanger te komen.

Het schema van de S-38 (Klik op het schema voor een grotere uitgave)

Hier enige pdf's van de handleiding voor:

S-38

S-38B

En nog wat voorbeelden voor achterwand ed.

Bodem-label

Achterwand-1

Onderplaat-patroon

Het toevoegen van een S-meter aan de S-38 uit Phils Old Radio's