Hiervoor een lange reis naar Roosendaal gemaakt, maar het was de moeite waard. Een Hagenuk Ha5k39a Sender/Empfänger
van de Deutsche Kriegsmarine, gemaakt in 1940.
Die kom je niet dagelijks tegen en dokumentatie zie je nog minder.
De zender/ontvanger Ha5k39a
Intussen is met behulp van de heer Arthur Bauer (PA0AOB) het documentatieprobleem opgelost. Mijn dank hier voor.
Op de website http://www.cdvandt.org bevindt zich de pdf van de Ha5k39a, zie HIER.
Dit is het apparaat, links het ontvangstgedeelte en rechts de zender, met allebei een eigen schoorsteen boven op de kast.
Ha5k39a is van Hagenuk 5 Watt kurzwellen 39 = ontwerpjaar 1939 a = uitvoering a.
Begin 1936 heet de firma Hanseatische Apparatebau Gesellschaft ehemals Neufeldt und Kuhnke GmbH, Kiel ofwel Hagenuk.
Later werden de apparaten door de Oostenrijkse firma "Radiotechnische Fabrik Nikolaus Eltz" in Wenen geproduceerd. De laatste
exemplaren kwamen in 1944 van de produktielijn.
De versie a heeft een bereik van 2 - 5 MHz en kan de modulatietypen A1, A2 en A3 aan. In CW produceert de zender 5 Watt HF en
in telefonie en toon-telegrafie ca. 1,5 Watt.
De set is uitgerust met koptelefoon, een microfoon en een Junker-seinsleutel.
De set van voren gezien.
De ontvanger is een rechtuit met drie buizen van het type RV12P2000 en drie afgestemde kringen. De gevoeligheid bedraagt
4 - 5 microvolt bij CW en 40 - 50 microvolt bij telefonie en toon-telegrafie.
Voor de zender wordt een RV12P2000 gebruikt als Master-Oscillator, voorzien van een gestabiliseerde voedingsspanning
d.m.v. een GR150D(stabilisator), als HF-eindtrap een RL12P10 en als remrooster-modulator nog een RV12P2000.
Het apparaat weegt 22 kg.
De gehele installatie bestaat uit Batterieteil mit Ladegerät, Netzanschlussgerät en Sende-empfangs-gerät. Daarbij behoort nog
een antennetas en de verschillende aansluitkabels. Dit alles weegt ongeveer 82 kg. bij elkaar.
Het typeplaatje met Fabrikationsnummer, bouwjaar 1940. De tekst met 12V= 110/220~ is wat misleidend. Het apparaat wordt
namelijk gevoed met een losse voedingseenheid en die is inderdaad geschikt voor bovengenoemde spanningen.
De blauwe en gele drukknop zijn respectievelijk voor kontrole van de anodespanning van de ontvanger en de zender. Wanneer de knoppen niet
ingedrukt worden, wordt de gloeispanning aangegeven.
De rechtse meter, rode bereik is voor de 12 V. gloeispanning, blauw voor de 200 V. van de ontvanger en geel voor de 400 V van de eindbuis.
Op deze afbeelding is het aansluitpaneel voor twee hoofdtelefoons, een microfoon en een seinsleutel te zien. De meest linkse
bus ligt altijd aan aarde. Onder is de 10-polige aansluiting die met een speciale kabel met de voedingseenheid is verbonden.
Verder een knop voor de terugkoppeling (Rechtuit-ontvanger), de volumeregelaar, verder een keuzeschakelaar met de standen:
| Stand: | Betekenis: |
| Aus | Uit |
| Empf. | Ontvangst |
| E + S | Ontvangen en zenden |
| E + Vorh. | Ontvangen met voorverwarming |
Ook de knop van de afstemming is gedeeltelijk te zien. De knop "Betrieb---Schweb Lücke" is om de zender en ontvanger op de zelfde
frequentie af te stemmen ( Netting) zonder een signaal naar buiten te produceren.
De afstemschalen met bijbehorende knoppen. Door het liggende buisje iets naar buiten te drukken kan hij recht op de knop gezet
worden waarmee het zwengelen wat makkelijker gaat.
De zwengeltjes naar buiten.
Naast de al genoemde Empf.-knop een tweede met de volgende standen:
| Stand: | Betekenis: |
| Tg + Tf | Ton-telegrafie en -telefonie |
| Tg Tön | Alleen telegrafie, tönend en telefonie |
| Tg + Tf | Ton-telegrafie en -telefonie |
| Tg Tön | Alleen telegrafie, tönend en telefonie |
Rechts de keuzeschakelaar van de aftakkingen van de tankspoel.
De anodestroommeter of in ieder geval een instrument dat de afstemming weergeeft met links daarvan de gevoeligheidsregelaar.
Geheel rechts de antenneaansluiting. De vakjes met een papier zijn bedoeld om bepaalde frequenties met bijbehorende instellingen
te noteren. Het Frequentiebereik van het "a"-type is 2 tot 5 MHz. Dus heel geschikt voor de 80 meterband.
De MO produceert een frequentie die wordt verdubbeld in het anodecircuit. Bij telegrafie wordt het schermrooster van de MO en de eindbuis
en de katode van de eindbuis geschakeld met behulp van een relais.
Wat Antenne-Stufen I en II betekent is me ook nog niet duidelijk. De Ant.Abst. is de antenneaanpassing met een afstem-C.
Rechts onder is de aansluiting voor aarde.
De kast is van licht materiaal gemaakt en voorzien van de bekende Duitse handvaten. Er hoort ook
een deksel bij, maar die heb ik nu weer net niet.
Het binnenwerk, links RX en rechts TX.
Detail van de ontvanger.In de grote trommel bevindt zich de afstemcondensator.
Idem van de zender.
De achterzijde van de transceiver.
De zender-eindbuis en de stabilisator. Achter de eindbuis het grote tandrad voor de afstemming.
Achter-onder, een blik op het binnenwerk.
Dit is het gedeelte dat onder de ontvangerkant zit.
De componenten van de zender.
De tankspoel met de vorm van een koffiekopje, rechts de afstem-C van de tank-kring-afstemming.
De afschermplaten verwijderd.
De Master Oscillator met prachtige keramische spoelvormen.
Voet van de RV12P2000 van de M.O.
De ontvanger-zijde.
Drie buisvoeten van de RV12P2000's.
Dit zal de HF-versterker van de ontvanger wel zijn, het moet allemaal nog uitgezocht worden.
Een echte RV12P2000.
Staande op zijn knop.
De buizen die er in zitten zien er zo uit en zijn de vervangers van de originele. Het is een EF732 SQ buis. Wat eigenschappen
betreft beter dan de RV12P2000. De goeispanning is 6 Volt.
Maar dat is voor de 12 Volt voeding met een 47 Ohm-weerstand opgelost. Bij een gloeistroom van 150 mA valt daar 7 Volt over
en hebben ze het ewige leven. Dus......., mooi laten zitten.
Dat is de EF732.
De voedingseenheid Ha5k39
Deze, loodzware, kast is de voedingseenheid van de zender-ontvanger. Schijnt door de Zweedse firma Ericsson te zijn gemaakt.
Echter op geen van beide apparaten is te zien of dat zo is.
Vooraanzicht van de kast. Deze heeft een lichte waterschade gehad, maar ja, wat wil je, hij diende bij de Kriegsmarine in een woelige tijd.
De lamjes "Betrieb" (links) en "Laden" (rechts) branden, er is nog leven in de kast.
Links de zekeringen, de rest spreekt van zelf.
De meter die de laadspanning en laadstroom kan aangeven, normaal de stroom, druk je echter op het knopje in het
gat met V ernaast, dan wordt de spanning gepresenteerd.
Het klepje boven in de kast herbergt de netspanningsinstelling, deze staat op 220 Volt. Met aangebrachte deksel is dit door
een klein raampje te zien.
De onderzijde van het front, met links de aansluiting voor de netspanning, midden de aansluiting voor de accu-eenheid en rechts
de connector voor de verbinding met de zender-ontvanger.
Op deze foto is de ronde dop geopend. Hierachter bevindt zich een bus met geluidsisolatie-materiaal die over de triller wordt
geschoven.
Dit is de triller ( Zerhacker) van NSF. Het apparaat heeft zeven aansluitingen, zie schema.
De rechter zijde van het binnenwerk.
Een defekte smoorspoel is vervangen door een wat groter en vooral Nederlandser type. Het hangt er wat klungelig bij.
Onder, met duidelijke aansluitstrips, maar ja waar vind ik de schema's waar dit allemaal terug te vinden is????
De linker kant.
Op deze foto is bovenin de originele smoorspoel te zien, er waren er twee.
De enorme seleencellen, de grote waarschijnlijk voor het laden van de accu.
De achterkant, boven, in de rechthoekige behuizing, de vibrator-unit. De twee zekeringen zijn waarschijnlijk voor de voedingsspanning
van de zender-ontvanger.
Detail van het bovenste deel van de achterkant.
De onderzijde met condensatoren van de firma ELECTRICA.
Bovenkant met blik op de triller.
Boven-voor. Degelijke ijzerstrips zorgen voor een stabiel geheel en voor wat gewicht.
Accessoires.
Een haspel met antennedraad en isolatoren.
De netvoedingsstekker, ik weet niet of dit origineel is. Er staat in elk geval wel een schakelaar met "Ein" en "Aus" op.
Verbindingskabel tussen voeding en zender/ontvanger.
Het deel wat in de zender/ontvanger gaat. Tienpolig.
De stekker die in de voedingsunit wordt gestoken.
De stekkerpennen.
Een seinsleutel, het kan ook zijn dat de grotere Junkers werd gebruikt, maar deze zat bij de set.
Op de onderplaat is te lezen: Baumuster T1
Anf.Z.Ln26902 wat eigenlijk duidt op gebruik bij de Luftwaffe. ( Ln betekent
Luftnachrichtentruppen)
Op de deksel het opschrift " vor dem Öffnen Stecker herausziehen" . Er werd nog wel eens in circuits met gevaarlijk hoge
spanningen gesleuteld.
Zijaanzicht met kabelaansluiting.
Dit is dan het binnenwerk, dat ziet er net zo uit als een Junkers.
Nogmaals het wat aangetaste binnenwerk.